Stadswandeling Rotterdam

Centraal station Rotterdam

Voor de Tweede Wereldoorlog had Rotterdam niet een centraal station, maar vier stations die in en rond het centrum gelegen waren en waarvandaan reizigers in verschillende richtingen reisden. Dit waren toen de stations:  Delftse Poort (richting Schiedam, Den Haag Hollands spoor en Amsterdam Centraal), Beurs (richting Dordrecht), Maas (richting Gouda en Utrecht-CS) en Hofplein (richting Den Haag HS).

Treinen uit de richting Utrecht eindigden van 1858 tot 1953 op station Maas. In 1953 werd een nieuw tracé in gebruik genomen waarbij de trein vanuit Utrecht werd verlegd over de Ceintuurbaan, met Rotterdam Noord als stopplaats. In dat jaar werd Station Maas afgebroken en op Rotterdam Noord een nieuwe stationsgebouw geopend. In 1957 werd Station Rotterdam Centraal geopend, dat als uiteinde van de nieuwe verkeersader, zorgde voor een verbinding vanuit het centrum van Rotterdam in alle richtingen, inclusief Utrecht en Gouda. Niet alle spoorlijnen werden volledig op het Centraal Station aangesloten: de treinen over de Hofpleinlijn reden nog twee maal per uur naar station Rotterdam Hofplein (en een maal per uur vanaf Station Rotterdam Kleiweg over de Ceintuurbaan naar Rotterdam CS). Sinds 17 augustus 2010 wordt het vervoer via het Hofpleinlijntracé naar Den Haag met metro's van de RandstadRail volledig via het Centraal Station afgewikkeld en werd het nabije station Hofplein gesloten.

Het eerste Station Rotterdam Centraal werd op 21 mei 1957 officieel geopend, waarvoor architect Sybold van Ravesteyn het stationsgebouw ontworpen had. Het station verving het station Delftse Poort dat tijdens het bombardement op Rotterdam beschadigd was. Het stationsgebouw werd in 2007 gesloten en het jaar erop gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw.

Aan de zuidzijde zijn op uitdrukkelijk verzoek van de Rotterdamse bevolking, de klok en de benaming Centraal Station, in de belettering die architect Van Ravesteyn op het oude station had laten aanbrengen, teruggekeerd.      

De koopgoot

De Beurstraverse (ofwel Koopgoot), ligt onder het straatniveau van de Coolsingel. Boven de Beurstraverse bevindt zich het Beurs World Trade Center Rotterdam. Oorspronkelijk was de traverse uitsluitend een deel van de uitgang van metrostation Beurs en tevens bedoeld om voetgangers de drukke Coolsingel over te laten steken. De praktijk pakte echter anders uit; op drukke winkeldagen stond het autoverkeer op de Coolsingel stil om steeds de voetgangers over te laten steken. Tussen 1991 en 1996 is de traverse samen met het Beursplein aangepakt en aantrekkelijker gemaakt. Sindsdien is de stagnatie van het autoverkeer sterk verminderd. De doorgang met z'n vele winkels werd door de meeste Rotterdammers al snel 'Koopgoot' genoemd.

De Coolsingel

De Coolsingel is sinds de wederopbouw de centrale verkeersader van de binnenstad. De Coolsingel verbindt het Hofplein met de Blaak. Daarnaast is het een winkelboulevard. Aan de Coolsingel staat het Rotterdamse stadhuis, alsmede het voormalige hoofdpostkantoor, de VVV van Rotterdam, de Bijenkorf en C&A. Voor de Bijenkorf staat het monument De gestileerde bloem (bijgenaamd Het Ding of De Stopnaald) van Naum Gabo. Aan de zuidzijde wordt de Coolsingel afgesloten door het Churchillplein (voormalig Van Hogendorpsplein).

Aan de overzijde ligt, naast het Maritiem Museum, Plein 1940 waar het beroemde monument De verwoeste stad (bijgenaamd Jan Gat) van Ossip Zadkine zich bevindt.

Het beeld wil de vernietiging van de stad door de Duitsers in herinnering brengen. Zelf zei de kunstenaar over de sculptuur:

"Het [beeld] wil het menselijk lijden belichamen dat een stad moest ondergaan die slechts, met Gods genade, wilde leven en bloeien als een woud. Een kreet van afschuw om de onmenselijke wreedheid van dit beulswerk."

De markthal

De binnengevel van de Markthal is bekleed met een 11.000 m² (twee voetbalvelden) groot kunstwerk van Arno Coenen en Iris Roskam, getiteld Hoorn des Overvloeds.

Het kunstwerk toont sterk uitvergrote vruchten, groenten, granen, vissen, bloemen en insecten. Op de achtergrond is ook de St. Laurenskerk met toren te zien. Het kunstenaars-duo probeerde met dit kunstwerk "dat kinderlijke gevoel van verwondering dat je had als je vroeger Erik en het Insectenboek las, of Alice in Wonderland" op te roepen. 

Volgens de atheïstische Coenen en Roskam is hun werk "een verering van de natuur, een ode aan het heelal" die zij "minstens zo indrukwekkend en goddelijk" noemen als het scheppingsverhaal.

Kubus woningen

De kubuswoningen in Rotterdam zijn 38 kubusvormige paalwoningen en 13 bedrijfskubussen bij de Blaak nabij de Oude Haven. Ze zijn gebouwd tussen 1982 en 1984, na een eerste presentatie van de plannen in 1978. Het ontwerp van Piet Blom is een variant op de Helmondse kubuswoning. Het viaduct op één hoog heet officieel de Overblaak, maar het hele complex staat bekend als het Blaakse Bos. De kubuswoningen zijn gebouwd in de vorm van een gekantelde kubus op een paal, en worden ook wel paalwoning of boomwoning genoemd. Vergeet ook niet een kijkje te nemen bij het nabijgelegen station Blaak.

De Boompjes

Rond 1600 had Rotterdam zich ontwikkeld tot een landstad annex waterstad. De laatste begon bij de Hoogstraat die toen gewoonlijk 'Middendam' genoemd werd en lag buiten de Schielands Hoge Zeedijk. Tussen de Leuvehaven en de Oude Haven was een wandelpromenade aangelegd waarop in 1615 een dubbele rij lindebomen werd geplant. Aflopend naar het water werden wilgen geplant. De komst van dit weelderige groen zorgde er al snel voor dat de Rotterdammers de wal 'De Boomptjens' noemden.

Bijna twee eeuwen later werd de wal gedurende een korte periode anders genoemd vanwege de geboorte van een kind van Keizer Napoleon in 1811. De Boompjes werd toen omgedoopt in Quai Napoléon of Napoleons Kaay.

De recreatieve functie bleef tot in de 19e eeuw op de voorgrond. Na 1878 met de aanleg van de Willemsbrug ging de verkeersfunctie overheersen. In de meidagen van 1940 was de Boompjes de frontlinie, hetgeen tot veel schade leidde. Het bombardement op Rotterdam verwoestte daarna het overgrote deel van de bebouwing waaronder het Oostindisch Huis, de Zweedse Zeemanskerk en de synagoge van de Nederlandse Israëlitische Gemeente.

De Boompjes is tegenwoordig een belangrijke verkeersader in het verlengde van de Maasboulevard. Aan de Boompjes staan het voormalig hoofdkantoor van Nedlloyd (de Willemswerf), het kantoor van Rijkswaterstaat Zuid-Holland en het bijkantoor van De Nederlandsche Bank.

De Boompjes liggen op deltahoogte, de kade langs de Maas ligt enkele meters lager en heet Boompjeskade. Hier bevinden zich enkele horeca-gelegenheden. In de zomer ligt hier het Rotterdamse stadsstrand. Gedurende het gehele jaar wapperen er, dag en nacht, 230 vlaggen op de Boompjes ('s nachts verlicht). Het zijn 170 landenvlaggen van alle nationaliteiten die in Nederland verblijven en 60 vlaggen van sponsors. Halverwege de kade kan de oude Willemsbrug in maquettevorm bekeken worden.

Vanaf de Boompjes kan je makkelijk met de watertaxi naar Hotel New York varen, mooi voordeel is dat je dan onder de Erasmusbrug door vaart.

Erasmusbrug (de Zwaan)

De Erasmusbrug is naast de Willemsbrug de tweede brug over de Nieuwe Maas in het centrum van Rotterdam in de Haven van Rotterdam en is vernoemd naar de Nederlandse priester en humanist Erasmus. De brug verbindt de wijk Kop van Zuid met het centrum aan de noordzijde van de rivier.

De Erasmusbrug is ontworpen door Ben van Berkel en opgeleverd in 1996. De 284 meter lange tuibrug heeft een 139 meter hoge geknikte asymmetrische stalen pyloon. Hieraan dankt de brug de bijnaam "De Zwaan". Tussen de Kop van Zuid en de pyloon is er een 89 meter lange basculebrug voor schepen die niet onder de tuibrug door kunnen. Deze basculebrug is de grootste en zwaarste basculebrug in West-Europa.

Hotel New York

In 1620 vertrokken(vluchtten)de PilgrimFathers vanuit Delfshaven naar Amerika. Daarna reisde een steeds grotere groep landverhuizers en gelukzoekers via Rotterdam naar Amerika. In 1873 werd de NASM opgericht (welke op ongeveer dezelfde plaats van het latere directiegebouw en huidige hotel al eerder een hotel met de naam Hotel New York had gevestigd), in 1896 officieel Holland-Amerika Lijn genoemd. Tot de eeuwwisseling van 1900 werden ongeveer een half miljoen mensen overgezet. Op 8 november 1971 voer de Nieuw Amsterdam II als laatste uit vanaf de pier, daarna verdween de H.A.L. uit Rotterdam, en uit New York.

In de periode 1901-1917 werd het directiegebouw gebouwd op de Wilhelminapier door de architecten Muller, Droogleever Fortuyn en Van der Tak. Het massieve blok werd enigszins verluchtigd met jugendstilornamenten en, wat later, de twee bescheiden maar karakteristieke torentjes. Het gebouw heeft de status van rijksmonument.

Het hotel werd geopend toen voor de Kop van Zuid, en dus ook de Wilhelminapier, vooral plannen bestonden. De pier was zeer slecht bereikbaar, althans, via een grote omweg en in een verlaten havengebied. Wel voer vanaf het begin een watertaxi een lijndienst tussen noord- en zuidoever van de Maas. Pas toen in 1996 de Erasmusbrug werd geopend, was de Wilhelminapier voor wielvervoer aangesloten op het centrum. Op dat moment waren ook andere nieuwe gebouwen in gebruik genomen op Zuid. Op dit moment is het hotel tot dwerg gemaakt door twee hoge torens, waaronder Montevideo. De pier, en dus ook het hotel, geeft spectaculair uitzicht over de Maas en de haveninstallaties.

Euromast

De Euromast werd ter gelegenheid van de Floriade in 1960 door architect Huig Maaskant en aannemer J.P. van Eesteren neergezet in Het Park, vlak bij de ingang van de Maastunnel.

Het gebouw werd officieel geopend door prinses Beatrix op 25 maart 1960. De locatie was strategisch gekozen; wie naar Rotterdam reed over de toenmalige snelwegen, zag de (inclusief vlaggenmast) 107 meter hoge toren recht voor zich boven de stad uitsteken. Na de opening groeide de stad verder en de gebouwen werden hoger. Na enkele jaren rezen er gebouwen boven de Euromast uit, zoals in 1968 het gebouw van de Medische Faculteit aan de Westzeedijk, tien meter hoger.